14 دی 1387 / 6 محرم الحرام 1430 / 3 ژانویه 2009

در پي اجراي يك برنامه پرواز نمايشي در آسمان تهران توسط خلباني لهستاني با يك هواپيماي دوباله سبك در زمان احمدشاه قاجار، اولين هواپيما به ايران وارد شد. در ازاي اين برنامه، دست‏اندركاران اين هواپيما با فروش مبلغ گزاف بليط، نمايش مختصري داده بودند. تا سال‏ها بعد، پروازها غالباً نمايشي بود و هواپيماها براي اين منظور به ايران مي‏آمدند. همچنين تا نيمه سال 1301ش در تهران زمين مشخصي براي فرود و برخاستن هواپيما وجود نداشت تا آن كه در پي درخواست دولت انگلستان براي فرود هواپيما، دولت ايران زميني در جنوب تهران براي اين كار اختصاص داد. پس از مدتي خطوط هوايي ايجاد شد و پس از انجام مذاكراتي با شركت‏هاي اروپايي، اولين سرويس هوايي در آذرماه 1303 ش داير گرديد.
غلامرضا ازهاري و غلامعلي اويسي دو تن از ارتشبدهاي عالي رتبه ارتش رژيم پهلوي بودند كه در روزهاي پاياني عمر رژيم ستم‏شاهي احساس كردند كه اين رژيم نابودشدني است و حضور آنان در ايران ممكن است به قيمت جان آنان تمام شود. از اين رو پس از انتقال اموال بي‏شمارِ خود به خارج از كشور، به اروپا گريختند. ازهاري تا پيش از آن، نخست وزيرِ دولت نظامي بود كه در اواخر كار به علت عدم توانايي در كنترل اوضاع كشور، از اين سمت استعفا داده بود. اويسي نيز به عنوان فرماندار نظامي تهران، در هفدهم شهريور 1357، دستور قتل عام وسيع مردم را صادر كرده و پس از روي كار آمدن ازهاري، سرپرست وزارت كار گرديد كه آن هم دوام نياورد.
ژنرال رابرت هايزر، معاون وقت فرمانده نيروي هوايي آمريكا در اروپا بود و براي مأموريتي ويژه به تهران آمد تا دولت آمريكا را در تصميم‏گيري‏هاي بعدي و اطلاع از اوضاع ايران در زمان انقلاب بزرگ ملت مسلمان ايران، ياري كند. هايزر در مدت اقامت سي و چند روزه خود در ايران تنها يك بار با شاه ملاقات كرد و در اين جلسه، روز و ساعت خروج محمدرضا پهلوي از ايران تعيين شد. هرچند سفر هايزر به ايران به صورت محرمانه صورت گرفت ولي خبر ورود وي در دو روز بعد يعني شانزدهم دي‏ماه فاش شد. هايزر در كتاب خاطراتش مي‏نويسد: "من براي بررسي اين مسأله، مخفيانه به تهران آمدم كه كودتا چگونه ميسر است و آيا اصلاً به مصلحت هست يا نه؟ پس از بررسي‏هاي بسيار، از واشنگتن دستور رسيد كه دولتي قوي به رهبري شاپور بختيار تشكيل شود. در صورتي كه اين كار شكست بخورد كودتاي نظامي انجام خواهد شد." به طور كلي، از مطالعه و بررسي مجموع اخبار و اسناد، چنين استنباط مي‏شود كه مأموريت ژنرال هايزر در ايران بر اساس چهار مسأله دور مي‏زد: نخست آن كه از عمليات خودسرانه و حساب نشده ارتش پس از فرار شاه از ايران، جلوگيري شود. دوم آن كه ارتش را موظف سازند از دولت بختيار پشتيباني نمايد و در صورت لزوم مبادرت به كودتاي نظامي شود. سوم آن كه تكليف قراردادهاي فروش سلاح‏هاي پيشرفته آمريكا در ايران روشن گردد. چهارم آن كه وسايل و سلاح‏هاي مدرن آمريكا در ايستگاه‏هاي رادار در ايران به تصرف شوروي درنيايد. با اين حال نهضت اسلامي ملت ايران به حدي گسترش يافت كه كاري از دست ژنرال هايزر و كاخ سفيد برنيامد و او چند روز قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، از تهران گريخت.
آيت‏اللَّه شيخ محمد لاكاني رشتي در سال 1290 ش برابر با 1331ق در نجف اشرف و در بيت آيت‏اللَّه شيخ مهدي لاكاني از علماي دوران، به دنيا آمد. وي در ده سالگي، به همراه پدر راهي رشت گرديد و پس از پشت سر گذاردن مقداري از تحصيلات جديد، به فراگيري علوم ديني پرداخت. آيت‏اللَّه لاكاني در سال 1310ش جهت ادامه تحصيلات خود، وارد حوزه علميه قم شد و از محضر درس آيات عظام: سيد احمد خوانساري، سيد صدرالدين صدر، سيدمحمد حجت كوه‏كمره‏اي و پدر خويش استفاده نمود. وي پس از چند سال، به عتبات رفت و پس از موفقيت در امتحان، از حضرات آيات: سيد ابوالحسن اصفهاني و آقاضياءالدين عراقي اجازه اجتهاد دريافت كرد. ايشان پس از مراجعت به قم، به مدت هفت سال از درس خارج فقه و اصول آيت‏اللَّه بروجردي بهره برد و همزمان به تدريس دوره سطح و فلسفه پرداخت. آيت‏اللَّه لاكاني بعدها به دليل ارتحال پدر و نيز بيماري، راهي رشت گرديد و مقيم آنجا شد. وي در مدت نيم قرن اقامت در رشت شاگردان بسياري را پرورش داد و به تأليف و تدريس اهتمام ورزيد. از اين فقيه جليل آثار متعددي بر جاي مانده كه شرح مكاسب شيخ انصاري و كفايةالاصول و نيز رسالاتي در علم اخلاق، علم درايه، نفس و قواعد فقهيه و اصوليه از آن جمله‏اند. اين عالم رباني سرانجام در تاريخ 14 دي 1379 ش برابر با 8 شوال 1421 ق در 89 سالگي دعوت حق را لبيك گفت و در مسجد كاسه‏فروشان رشت به خاك سپرده شد.
« سيّد رضي» يا« شريف رضي» از بزرگترين نوابغ شيعه و از فضلاو شعراي نام آور مسلمان وفات يافت . از وي به نامهاي محمد و ذو الحَسَبَين نيز ياد شده است . شريف رضي فراگيري قرآن مجيد و ديگر علوم اسلامي را از كودكي نزد برادر عالمش سيد مرتضي آغاز كرد . 10 ساله بود كه به سرودن شعر پرداخت و اشعار بسيار لطيف و پرمعني سرود وبه اشعر عرب ملقب شد .از شريف رضي آثار متعدد و گرانقدري باقي است اما بي شك مهمترين و ارزشمند ترين اثر وي گردآوري نهج البلاغه است .
شيخ ابوالفضل علّامي نويسنده ومتفكر هندي به دنيا آمد. او از محققان توانمند عصر خويش بود و درباره اداره كشورش و نقش حاكمان آن آراء خاصي داشت . «تاريخ اكبر نامه » اثر عمده علّامي است .
«ابن سعد» نماينده اي به حضور امان حسين (ع ) فرستاد تا انگيزه ورود و استقرار آن حضرت را در كوفه جويا شود . البته هيچيك از افراد سپاه ابن سعد اين ماموريت را نپذيرفتند زيرا آنان خودامام حسين (ع) رابه كوفه دعوت كرده بودند، اما حال براي جنگيدن با آن بزرگوار در مقابلش صف آرايي كرده بودند . در همين اثنا ابن زياد در نامه اي ازابن سعد خواست كه امام و يارانش را به بيعت با يزيد فرا خواند . امام حسين (ع) بعد از آگاهي از اين امر از اين امر سر باز زدند . زيرا براي بيعت با يزيد به كوفه نيامده بودند بلكه هدف آن امام معصوم ايجاد پايگاهي براي گسترش اسلام به ديگر نقاط جهان بود .
" پي يرلاروس" اديب و لغت شناس فرانسوي درگذشت. وي تا15سالگي همراه تحصيل دركارگاه پدرش به كارپرداخت. لاروس ازاين زمان درصدد تهيه كتاب لغت برآمد و بدين ترتيب پس ازسالها تلاش و مطالعه، فرهنگ بزرگ لاروس را تدوين كرد. وي ازجمله افرادي است كه روش تدريس را درمدارس تغييرداد و كتابهاي درسي را خلاصه و ساده كرد.
كشور جمهوري نيكاراگوئه در امريكاي مركزي واقع است. تاريخ نيكاراگوئه مانند ساير جمهوري‏هاي امريكاي مركزي با دوران طولاني سلطه اسپانيا كه قريب سه قرن به طول انجاميد، آغاز مي‏شود. در سال 1821م به دنبال ناآرامي‏ها در اسپانيا، نيكاراگوئه نيز مانند ساير كشورهاي امريكاي لاتين، استقلال خود را اعلام كرد و سلطه اسپانيا بر اين منطقه در نيمه سپتامبر آن سال پايان پذيرفت. نيكاراگوئه سپس با مكزيك متحد شد و به فدارسيون امريكاي مركزي پيوست. اين فدراسيون در سال 1838م منحل شد و نيكاراگوئه در سوم ژانويه اين سال به استقلال كامل دست يافت. (ر.ك: 15 سپتامبر)
پس از مرگ عمر توريخوس رهبر نظامي پاناما در سال 1981 و چند سال آشفتگي سياسي، سرانجام قدرت به دست يك ژنرال ديگر به نام مانوئل نوريگا افتاد. وي پيش از آن درصدد اعمال سلطه مستقيم بر كانال پاناما و خارج ساختن آن از دست نيروهاي امريكايى بود. وي هم‏چنين به علت عدم تمكين از سياست امريكا و نيز ايجاد روابط نزديكي كه با دو رژيم مخالف امريكا در منطقه يعني كوبا و نيكاراگوئه برقرار كرده بود در سال 1988 از طرف دولت امريكا متهم به مباشرت و شركت در قاچاق مواد مخدر به امريكا شد و يك دادگاه امريكايى، حكم تعقيب و بازداشت او را صادر نمود. پس از اين اتهام، نوريگا از طرف رئيس جمهور پاناما از فرماندهي گارد ملي كشور بركنار گرديد، اما نوريگا طي كودتايى قدرت را در دست گرفت و از آن‏پس جنگ تبليغاتي شديدي عليه نوريگا ايجاد شد. امريكا براي وادار ساختن نوريگا به استعفا، پاناما را تحت فشار اقتصادي قرار داد ولي او حاضر به عقب نشيني نشد تا اينكه نيروهاي نظامي امريكا در نيمه دوم سال 1989، پاناما را مورد حمله قرار دادند. اين جنگ نابرابر با مقاومت دليرانه ارتش كوچك و مردم غيرتمند پاناما، دو هفته به طول انجاميد و پس از بمباران وسيع مناطق غيرنظامي اين كشور، نوريگا به سفارت واتيكان پناهنده شد. اما سفارت واتيكان يك هفته بعد در سوم ژانويه 1990 نوريگا را تحويل نيروهاي امريكايي داد و وي نيز پس از محاكمه به حبس ابد محكوم شد.
مذاكرات محدود ساختن سلاح‏هاي استراتژيك، از سال 1969م بين امريكا و شوروي سابق آغاز شد و در طي چند مرحله به امضاي قراردادهاي سالت 1 و 2 انجاميد. هرچند در اين ميان پس از تهاجم شوروي به افغانستان، تنش‏هايى ميان امريكا و شوروي بروز كرد ولي با روي كار آمدن گورباچف و ايجاد دگرگوني در شوروي و فروپاشي اين كشور، مذاكرات محدود ساختن اين سلاح‏ها ادامه يافت و به امضاي قرارداد استارت 1 و 2 منجر شد. بر اساس پيمان استارت 2 كه در سوم ژانويه 1993م بين رؤساي جمهوري امريكا و روسيه امضا شد، دو كشور متعهد شدند، دو سوم از تسليحات زرّادخانه هسته‏اي خود بكاهند. اين پيمان در ادامه اهداف پيمان استارت 1 مبني بر كاهش سلاح‏هاي هسته‏اي امريكا و روسيه بود. هم‏چنين دو طرف موافقت كردند كه موشك‏هاي كوتاه برد و متوسط خود را نابود كنند. امريكا به اين دليل با انعقاد پيمان استارت 2 موافقت كرد كه در پي فروپاشي شوروي، روسيه سياست همكاري با غرب را در پيش گرفته بود و خطر مهمي براي امريكا محسوب نمي‏شد .